Posts Tagged ‘πληθυσμός’

Δημογραφικό πρόβλημα: Μείωση του πληθυσμού και δημογραφική πολιτική

11 Ιουνίου 2023

Δημογραφικό πρόβλημα: Μείωση του πληθυσμού και δημογραφική πολιτική

Σάββας Γ. Ρομπόλης – Βασίλειος Μπέτσης

Ο πληθυσμός της Ελλάδας προβλέπεται σύμφωνα με τις νέες δημογραφικές προβολές ότι θα έχει την τρίτη μεγαλύτερη μείωση από όλες τις χώρες της ΕΕ

Η πρόσφατη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων (Απρίλιος 2023) των νέων δημογραφικών προβολών της Eurostat (Europop 2023) παρουσιάζουν μια μελλοντική επιδείνωση της δημογραφικής προοπτικής της χώρας μας. Συγκεκριμένα, ο πληθυσμός της χώρας μας προβλέπεται σύμφωνα με τις νέες δημογραφικές προβολές ότι θα έχει την τρίτη μεγαλύτερη μείωση (30,4%, Διάγραμμα 1) από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1η η Λετονία και 2η η Λιθουανία).

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις δημογραφικές προβολές της Eurostat του 2023, ο πληθυσμός της χώρας μας αναμένεται να μειωθεί από τα 10,46 εκατ. άτομα το 2022 στα 7,8 εκατ. άτομα το 2070, εκτίμηση η οποία είναι κατά 800.000 άτομα μειωμένη σε σχέση με τις αντίστοιχες δημογραφικές προβολές που είχε εκπονήσει η Eurostat πριν 4 χρόνια το 2019 (Europop2019) (Διάγραμμα 2).

Δημογραφικό: Βαθιές οικονομικές συνέπειες προκαλεί η κατάρρευση της παγκόσμιας γονιμότητας

Η δυσμενής αυτή εξέλιξη αναβαθμίζει, κατά αντικειμενικό τρόπο, τόσο τη γεωπολιτική διάσταση των δημογραφικών εξελίξεων στην Ελλάδα, όσο και την αναγκαιότητα του άμεσου σχεδιασμού και υλοποίησης μίας ολοκληρωμένης και συστηματικής μακροχρόνιας δημογραφικής πολιτικής. Κεντρικός και αναμενόμενος μετρήσιμος στόχος της δημογραφικής πολιτικής επιβάλλεται να είναι η πρόδρομη επιλογή της αποτροπής της μείωσης του πληθυσμού και στην συνέχεια της αύξησης του πληθυσμού. 

Το προσδόκιμο ζωής, όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 3, δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερη μεταβολή μεταξύ των δύο δημογραφικών προβολών (Europop 2019 & Europop 2023). Το ίδιο συμβαίνει και με το προσδόκιμο ζωής στην ηλικία των 65 ετών, αφού και στις προβολές του 2019 όπως και σε αυτές του 2023, το προσδόκιμο ζωής στην ηλικία των 65 ετών αυξάνεται από τα 18,7 έτη το 2022 στα 23,9 έτη το 2070. Δηλαδή, ένας ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται το 2023, θα λάβει κατά μέσο όρο 5,2 χρόνια λιγότερα σύνταξη από έναν ασφαλισμένο που θα συνταξιοδοτηθεί το 2070. 

Προκειμένου να μην συμβεί αυτό και ο χρόνος της συνταξιοδότησης να παραμείνει σταθερός, σύμφωνα με το πρώτο Μνημόνιο (διάταξη που διατήρησαν και οι Ν. 4386/2016 και Ν. 4670/2020), το όριο ηλικίας της θεσμοθετημένης συνταξιοδότησης θα αυξηθεί κατά 5 έτη από τα 67 έτη στα 72 έτη. Η κυριότερη αιτία της μείωσης του πληθυσμού είναι η μεγάλη μείωση που έχει λάβει υπόψη της η Eurostat στις υποθέσεις εργασίας του 2023 αναφορικά με την μετανάστευση, σε σχέση με τις υποθέσεις εργασίας που είχαν χρησιμοποιηθεί για την μελλοντική πορεία της μετανάστευσης στις προβολές του 2019, οι οποίες ήταν πολύ πιο ευνοϊκές. Ο λόγος ήταν επειδή τα τέσσερα τελευταία έτη από το 2019 έχει παρατηρηθεί πολύ μικρό θετικό μεταναστευτικό ισοζύγιο σε σχέση με αυτό που προέβλεπε η Eurostat και ειδικότερα το έτος 2022 παρατηρήθηκε σημαντικά αρνητικό ισοζύγιο μετανάστευσης κατά 22.000 άτομα (57.000 εισερχόμενη μετανάστευση και 79.000 εξερχόμενη).

Η μετανάστευση, πράγματι, είναι ο σημαντικότερος λόγος μείωσης του πληθυσμού, αφού σε αντίθεση με την μείωση που παρατηρείται σε αυτή, η γεννητικότητα παρουσιάζεται βελτιωμένη στις δημογραφικές προβολές του 2023 σε σύγκριση με αυτές του 2019 (Διάγραμμα 4). Ειδικότερα, ο ολικός δείκτης γονιμότητας από τα 1,33 παιδιά ανά γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία το 2019 παρουσίασε σημαντική αύξηση στα 1,43 παιδιά ανά γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία το έτος 2021. Στις προβολές του έτους 2019 προβλέπονταν ότι αυτή η τιμή του δείκτη ολικής γονιμότητας θα επέλθει το έτος 2040 όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 4. 

Όμως, παρά την σημαντική αύξηση του δείκτη γονιμότητας η Eurostat στις προβολές του 2023, προβλέπει ότι ο πληθυσμός θα μειωθεί κατά 30,4%. Αυτό οφείλεται κυρίως:

α) στο γεγονός ότι στις υποθέσεις εργασίας η Eurostat θεωρεί ότι και πάλι σε βάθος χρόνου, μέχρι το 2070, ο δείκτης ολικής γονιμότητας δεν θα ξεπεράσει την τιμή των 1,55 παιδιών ανά γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία. Την υπόθεση αυτή εργασίας οφείλουμε ως χώρα να διαψεύσουμε διαμέσου της εφαρμογής μιας έγκαιρα σχεδιασμένης και αποτελεσματικά εφαρμοσμένης δημογραφικής πολιτικής,

β) στην αλλαγή της δομής του πληθυσμού που προκάλεσε η μεγάλη μείωση της γεννητικότητας τις δεκαετίες 1990 – 2000 και 2010 – 2020, με αποτέλεσμα ακόμη και με βελτίωση του δείκτη ολικής γονιμότητας ο πληθυσμός της χώρας να παρουσιάζει μείωση 30% μέχρι το 2070 και γ) στον σημαντικό ρόλο που έχει η μετανάστευση.

Παράλληλα, ο δείκτης εξάρτησης των ηλικιωμένων παρουσιάζεται σχεδόν σταθερός σε βάθος χρόνου αφού από 35,6% το 2021 θα αυξηθεί στο 60,6% σύμφωνα με τις πρόσφατες προβολές του 2023 (Διάγραμμα 5), ενώ με τις προβολές του 2019 προβλέπονταν να αυξηθεί στο 59,9% (ο συγκεκριμένος δείκτης είναι ο λόγος του πληθυσμού των ατόμων ηλικία 65 και άνω προς τον πληθυσμό ατόμων ηλικίας 15-64).

Ο δείκτης εξάρτησης των ηλικιωμένων χρησιμοποιείται από διεθνείς οργανισμούς, διάφορους οίκους συμβούλων ως ο βασικός λόγος για τον περιορισμό του κοινωνικού κράτους στην Ευρώπη αλλά και στην χώρα μας. Ο δείκτης αυτός χρησιμοποιείται ως ένας δείκτης γήρανσης του πληθυσμού, και ως ένδειξη μη μακροχρόνιας βιωσιμότητας των δημόσιων αναδιανεμητικών συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας, με την έννοια ότι θα επιβαρύνουν στο μέλλον τους κρατικούς προϋπολογισμούς και τα δημόσια οικονομικά των κρατών προς όφελος της ιδιωτικοποίησης αυτών και των αγορών ( χρηματαγορών και κεφαλαιαγορών). 

Κατά συνέπεια, στην προοπτική των δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων στην Ελλάδα, οι οποίες συμπυκνώνονται στην σταδιακή μείωση του πληθυσμού, επιβάλλεται να κατανοηθεί σε βάθος από τους φορείς σχεδιασμού και άσκησης των δημόσιων πολιτικών ότι το δημογραφικό πρόβλημα στην χώρα μας, στο παρόν και το μέλλον, καθίσταται όχι μόνο πληθυσμιακά αλλά και γεωπολιτικά-γεωοικονομικά σημαντικό. Η παρατήρηση αυτή σημαίνει ότι ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και η ανά πενταετία αξιολόγηση του στόχου-αποτελέσματος, μίας δέσμης οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών στην χώρα μας απαιτείται, μεταξύ άλλων, να διασφαλίζει την:

α) Γεωγραφική-Περιφερειακή κατανομή της παραγωγικής και κοινωνικο-οικονομικής δραστηριότητας,

β) Ασφάλεια στην εργασία και τους μισθούς με την θεσμική ελαχιστοποίηση των ευέλικτων και επισφαλών θέσεων απασχόλησης και την θεσμική αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, γ) Δυνατότητα στέγασης των νέων νοικοκυριών με κεντρικά και περιφερειακά προγράμματα κοινωνικής κατοικίας,

δ) Ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νέων νοικοκυριών με οικονομική υποστήριξη κατά την γέννηση (αυξημένη, ιδιαίτερα, για το δεύτερο και το τρίτο παιδί,

ε) Περιφερειακή σύσταση και ενίσχυση των κοινωνικών υποδομών (π.χ. βρεφονηπιακοί σταθμοί, σχολεία ημερήσιας λειτουργίας) καθώς και των δημόσιων σχηματισμών και υπηρεσιών υγείας,

στ) Θεσμοθέτηση της τρίτεκνης οικογένειας ως πολύτεκνης και θέσπιση φορολογικών ελαφρύνσεων και απαλλαγών, ζ) Δυνατότητα στις γυναίκες που έχουν αποκτήσει τρίτο παιδί να συνταξιοδοτούνται πέντε έτη νωρίτερα.

Σάββας Γ. Ρομπόλης, Ομότιμος Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου

Βασίλειος Γ. Μπέτσης, Δρ. Παντείου Πανεπιστημίου

Πηγή: Οικονομικός Ταχυδρόμος (11.06.2023)


«Δημογραφικό 2022-Η μεγάλη πρόκληση»: Δημογραφικές Προκλήσεις και Δημοσιονομικές Προτεραιότητες

8 Ιουνίου 2022

Το φλέγον ζήτημα του δημογραφικού, που συνδέεται τόσο με την οικονομία όσο και με τον τομέα της εργασίας, συζητήθηκε κατά την πρώτη ενότητα του συνεδρίου, Δημογραφικό 2022-Η μεγάλη πρόσκληση με τίτλο «Προκλήσεις και Δημοσιονομικές Προτεραιότητες», που συνδιοργανώνουν η Next is Now και η Dome Consulting.

των Κωνσταντίνα Χελιδώνη, Θάνου Μωριάτη

«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μελλοντικά ένα μέρος του δημογραφικού ζητήματος θα καλυφθεί από το μεταναστευτικό» δήλωσε μεταξύ άλλων ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών ΟΠΑ, Παναγιώτης Τσακλόγλου, ενώ για το θέμα των νέων Ελλήνων αλλά και τις πολιτικές που υιοθετούνται τόνισε ότι: « σκοπός είναι τα παιδιά μας πρέπει να γίνουν παραγωγικά και να μείνουν στη χώρα μας». Παράλληλα, ο κ. Τσακλόγλου αναφέρθηκε στη μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης, η οποία όπως είπε αποτελεί σημαντική μακρόπνοη διαρθρωτική μεταρρύθμιση με κύριους ωφελημένους τη νέα γενιά που θα απολαύσει υψηλότερες συντάξεις στο μέλλον, υπογραμμίζοντας ότι: «πρόκειται για τη σημαντικότερη μεταρρύθμιση, η οποία προβλέπει τη σταδιακή μετατροπή της επικουρικής ασφάλισης από διανεμητική σε κεφαλαιοποιητική. Αυτό το σύστημα δημιουργεί σταδιακά κεφάλαιο και δίνει πάρα πολλά αντικίνητρα για την μαύρη εργασία».

Από την πλευρά του, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Βορείου Τομέα Αθήνας, Τομεάρχης Εσωτερικών, Κώστας Ζαχαριάδης ξεκίνησε την ομιλία του ξεκαθαρίζοντας ότι «δεν πρέπει να βάλουμε στενά κομματικά γυαλιά στο ζήτημα του δημογραφικού». Ωστόσο, όπως είπε η κυβέρνηση στη πρώτη περίοδο της διακυβέρνησής της προσπάθησε με νομοθετήματα να αντιμετωπίσει το ζήτημα, αλλά βλέπουμε ότι σήμερα οι δείκτες χειροτερεύουν. Στη συνέχεια εξέφρασε μια σειρά από πρωτοβουλίες που θα πρέπει να παρθούν προς την κατεύθυνση αντιμετώπισης του δημογραφικού όπως είναι: «η αξιοποίηση της τεράστιας περιουσίας του ΕΦΚΑ». Παράλληλα, πρόσθεσε ότι βλέπω ότι όλοι καταλαβαίνουμε ότι χωρίς να συμβάλλει και το μεταναστευτικό ισοζύγιο δεν μπορεί να επιλυθεί το δημογραφικό. «Χρειάζεται μία διαφορετική πολιτική και διαφορετικό αναπτυξιακό μοντέλο. Δεν υπάρχει η δυνατότητα μιας πιο αξιοπρεπούς ζωής στα χωριά, ή επίσης λέμε να αντιστραφεί το brain-drain αλλά δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες τομές» πρόσθεσε ο κ. Κ. Ζαχαριάδης.

Ως ένα βασικό και πολυδιάστατο πρόβλημα χαρακτήρισε το δημογραφικό ζήτημα ο περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης κατά τη διάρκεια του συνεδρίου παραθέτοντας μια σειρά από δράσεις που «τρέχει» η Τοπική Αυτοδιοίκηση για τη στήριξη της οικογένειας. Στο πλαίσιο αυτό ανέφερε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση χρειάζεται μεγαλύτερη στήριξη. «Το σημαντικότερο είναι να βρούμε τον τρόπο που θα επιστρέψουν οι νέοι μας, αλλά και τον τρόπο να μη φύγουν άλλοι νέοι. Θεωρώ, λοιπόν, από αυτό το βήμα, ότι σήμερα η ευαισθητοποίηση και η συναίνεση όλων μας είναι η αρχή, αρκεί μετά από το συνέδριο να μη τα ξεχάσουμε» περιέγραψε ο περιφερειάρχης.

Ο καθηγητής Δημογραφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βύρων Κοτζαμάνης στην τοποθέτηση του σημείωσε την σταθερά αυξανόμενη τάση του προσδόκιμου της ηλικίας και την ταυτόχρονη επιβράδυνση στο χρόνο ζωής σε καλή κατάσταση υγείας. Επεσήμανε πως εάν αυτή η τάση συνεχίσει θα παρατηρηθεί και άλλο η συρρίκνωση της γονιμότητας και η γήρανση του πληθυσμού. «Ο ρόλος (του δημογραφικού) δεν έχει γίνει κατανοητός, ούτε από την κοινωνία, ούτε από τις πολιτικές ηγεσίας. Πάραυτα, την τελευταία πενταετία γίνεται όλο και πιο επίκαιρο και η κοινωνία έχει αρχίσει να προβληματίζεται. Η δημογραφική παιδεία στη χώρας μας είναι ελλιπής. Οι πολιτικοί μας αρχίζουν να κατανοούν ότι ο πληθυσμός παίζει σημαντικό ρόλο στη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Και πλέον αρχίζει και κινείται κάτι. Και με κάνει να είμαι σχετικά αισιόδοξος» υπογράμμισε ο καθηγητής.

Ο επικεφαλής Οικονομικός Σύμβουλος Γενικής Γραμματείας Πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης επεσήμανε ότι ο πρωθυπουργός αντιμετωπίζει το πρόβλημα του δημογραφικού με πολύ μεγάλη σοβαρότητα. «Προφανώς το θέμα των γεννήσεων και των θανάτων είναι πολύ σημαντικό» τονίζοντας ότι οι γεννήσεις έχουν μειωθεί σημαντικά. «Κατά τη διάρκεια της κρίσης έφυγαν περίπου 500 χιλ συμπολίτες μας, οπότε η αντιστροφή του brain drain πρέπει να μας απασχολεί» πρόσθεσε ο κ. Αλ. Πατέλης. Παράλληλα, ανέφερε ότι εάν το θέμα του δημογραφικού το προσεγγίσουμε καθαρά από οικονομική διάσταση τότε μείζον ζήτημα είναι το θέμα της εργασίας. «Μόλις το 37% του πληθυσμού εργάζεται σήμερα στην Ελλάδα» πρόσθεσε επισημαίνοντας ότι θα πρέπει η κάθε κυβερνητική πολιτική να βοηθά στο να μεγαλώσει αυτό το νούμερο. Στην ίδια κατεύθυνση εξέφρασε την ανησυχία του και για την απασχόληση των γυναικών, η οποία διαθέτει το χαμηλότερο ποσοστό στην Ε.Ε. τονίζοντας την ανάγκη για πολιτικές που ενθαρρύνουν τις γυναίκες να μπουν στην αγορά εργασίας αλλά και για να προαχθούν οι ίσες ευκαιρίες. 

Ως μια θεματολογία που αφορά εξίσου το ίδιο και τον ιδιωτικό τομέα χαρακτήρισε το δημογραφικό ζήτημα, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος Accenture Greece, Δρ. Κυριάκος Σαμπατακάκης. «Στόχος της εταιρείας είναι οι άνθρωποι μας να μπορούν να εκφράσουν τον εαυτό τους χωρίς προκαταλήψεις, όχι για να μπορούν είναι πιο παραγωγικοί, αλλά και για λόγους ευημερίας και ευεξίας» ανέφερε, ενώ τόνισε: «ότι στην εταιρεία μας έχουμε προσπαθήσει να δημιουργήσουμε κουλτούρα οικογένειας. προσπαθούμε να στηρίξουμε τις εργαζόμενες μητέρες και κατά τη γέννα αλλά και μετά, ώστε να μην αισθάνονται ότι επειδή γέννησαν έχασαν το τραίνο των προαγωγών». 

Πηγή: Real News (08.06.2022)

Πρόβλεψη-σοκ για μείωση του πληθυσμού της Ελλάδας κατά 16,7% έως το 2050 – Oι μισοί Έλληνες άνω των 50 ετών

23 Μαΐου 2021

Μείωση και γήρανση του πληθυσμού της Ελλάδας – Απαιτουνται άμεσα μέτρα

Πρόβλεψη-σοκ για μείωση του πληθυσμού της Ελλάδας κατά 16,7% έως το 2050 - Oι μισοί Έλληνες άνω των 50 ετών

Μεγάλη μείωση του πληθυσμού στην Ελλάδα τις επόμενες δεκαετίες δείχνουν οι προβολές των δημογραφικών τάσεων της Eurostat.

Οι επί τέσσερις δεκαετίες χαμηλοί δείκτες γονιμότητας έχουν αλλάξει δραματικά την ηλικιακή δομή του πληθυσμού, καθώς:

  • μειώνεται ο αριθμός των μαθητών και φοιτητών,
  • αυξάνεται η μέση ηλικία των εργαζομένων και έχει αρχίσει η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού,
  • μειώνεται ο πληθυσμός σε αναπαραγωγική ηλικία, ενώ οι μισοί Έλληνες είναι πλέον άνω των 50 ετών.

Οι επιπτώσεις από αυτή την εξέλιξη δεν αφορούν μόνο στη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος, αλλά επιδρούν στο σύνολο της οικονομίας, στην υγεία, την ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή. Όσο αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής αλλάζει η συχνότητα εμφάνισης ασθενειών, αυξάνονται οι δαπάνες για περίθαλψη, δημιουργούνται νέες ανάγκες για μακροχρόνια φροντίδα ηλικιωμένων. Παράλληλα, μειώνονται τα φορολογικά έσοδα, αλλάζουν τα καταναλωτικά πρότυπα, τα επίπεδα αποταμίευσης, επηρεάζονται οι τιμές των ακινήτων και ενισχύονται οι περιφερειακές ανισότητες.

«Η ηλικιακή μας πυραμίδα είναι αντεστραμμένη εις βάρος των νέων και οι δημογραφικές προβολές δείχνουν ότι επίκειται επιδείνωση της κατάστασης. Ζούμε περισσότερο και γεννάμε λιγότερο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 2030 η Ελλάδα αναμένεται να είναι η πιο γερασμένη Ευρωπαϊκή χώρα, ξεπερνώντας την Ιταλία. Η δημογραφική γήρανση πιέζει τα διανεμητικά συστήματα, καθώς διαρκώς περισσότεροι συνταξιούχοι μοιράζονται τις εισφορές διαρκώς λιγότερων ασφαλισμένων και τα οδηγεί, αναπόδραστα, σε χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης» επισημαίνει ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Πάνος Τσακλόγλου.

«Η νέα πραγματικότητα δεν θα μας φέρει απαραίτητα αντιμέτωπους με ένα «δημογραφικό αδιέξοδο» αν εγκαίρως επιστρατεύσουμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και προχωρήσουμε με συντονισμένες ενέργειες. Η ενεργός και υγιής γήρανση δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους αλλά το σύνολο του πληθυσμού και βάζει τις βάσεις της από την παιδική ηλικία» υποστηρίζει η καθηγήτρια Οικονομικής Δημογραφίας  Αλεξάνδρα Τραγάκη.

«Με άλλα λόγια απαιτείται μια νέα οπτική, μια νέα νοοτροπία προκειμένου να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε ένα αναξιοποίητο μέχρι στιγμής κομμάτι του πληθυσμού καταργώντας στερεότυπα και δημιουργώντας ευκαιρίες προς όφελος όλων. Η διαχείριση του δημογραφικού σήμερα χρειάζεται μια πολιτική ανάλογη αυτής που ακολουθήθηκε πριν από 25 χρόνια για την ευαισθητοποίηση γύρω από τα περιβαλλοντικά ζητήματα και την κλιματική αλλαγή» τονίζει.

Οι προβλέψεις της ΕΛ.ΣΤΑΤ

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΕΛ.ΣΤΑΤ ο αστικός πληθυσμός στην Ελλάδα προβλέπεται ότι το 2050 θα είναι μειωμένος κατά 16,7% σε σχέση με το 2019, ενώ στις περισσότερες (15) χώρες της ΕΕ αναμένεται ότι θα αυξηθεί, από 2,3% στην Κροατία έως 35,4% στη Μάλτα.

Εκτός από τη Μάλτα, σε δύο ακόμη χώρες της ΕΕ – την Ιρλανδία και τη Σουηδία – προβλέπεται να αυξηθεί ο πληθυσμός τους περισσότερο από 20% (κατά 29,2% και 25,1%, αντίστοιχα.

Η προβλεπόμενη μείωση του αστικού πληθυσμού στην Ελλάδα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη μετά από αυτή στη Λετονία (17,7%). Μείωση πληθυσμού πάνω από 10% προβλέπεται και για την Πολωνία (10,3%).

Στην Ελλάδα προβλέπεται επίσης μείωση του αγροτικού πληθυσμού το 2050, σε ποσοστό μικρότερο από 10%, καθώς και του πληθυσμού στις ενδιάμεσες περιοχές, με ακόμη μικρότερο ποσοστό.Εικόνα

Ο αγροτικός πληθυσμός αναμένεται να ακολουθήσει πτωτική τάση στις περισσότερες (20) χώρες της ΕΕ, με ποσοστά από 43,5% στη Λιθουανία έως 0,6% στην Αυστρία. Μειώσεις πάνω από 20% προβλέπονται στη Λετονία (37,6%), τη Βουλγαρία (26,8%), τη Ρουμανία (25%) και την Κροατία (23,3%). Αύξηση αναμένεται μόνο σε τέσσερις χώρες – την Ιρλανδία (24,5%), τη Σουηδία (10,9%), τη Δανία (1,2%) και το Βέλγιο (1%).

Ανάλογη μείωση προβλέπει και μελέτη που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο από την Επιτροπή.   

Στο 2021 Ageing Report και στους ειδικού πίνακες για την Ελλάδα καταγράφεται πτώση πληθυσμού από τα 10,7 εκατ το 2019 στα 9,5 εκατ. το 205 και στα 8,6 εκατ. το 2070.

Τα ευρήματα αυτά μάλιστα κινητοποίησαν και τον επικεφαλής του ESM ο οποίος ανέδειξε τη γήρανση του πληθυσμού σε μία πολύ μεγάλη πρόκληση για τη χώρα συστήνοντας πρωτοβουλίες αντιστάθμισής της μέσα από αύξηση της απασχόλησης γυναικών και μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων αλλά και με πρωτοβουλίες αναστροφής του brain drain ανάλογες με αυτές της Πορτογαλίας και της Πολωνίας.  Για να είναι «υγιής», μέσα από αύξηση των εισφορών η χρηματοδότηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης και να μπορεί να διατηρηθεί η πολιτική μείωσης του ασφαλιστικού βάρους στην εργασία και διατήρησης επαρκών επιπέδων συντάξεων τα επόμενα χρόνια και 10ετίες.

Η Επιτροπή με εναλλακτικά σενάρια για όλους αυτούς τους παράγοντες (πχ  υψηλότερη παραγωγικότητα, μεγαλύτερη κατά 10% συμμετοχή στην εργασία των πιο «ώριμων» ηλικιακά εργαζομένων και αύξηση του εργατικού δυναμικού μέσω μετανάστευσης) αποδεικνύει πως θα υπάρχει μεγάλο όφελος στη δαπάνη για συντάξεις ως αναλογία του ΑΕΠ και άρα στη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού στο μέλλον.  

Αγγελική Μαρίνου

ΠΗΓΗ: Insider.gr (23 Μαϊου 2021)

ΑΣΠΕ – Παγκόσμια Ημέρα Οικογένειας 15 Μαΐου 2020

15 Μαΐου 2020

ΔΕΛΤΙΟ  ΤΥΠΟΥ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 15 ΜΑΙΟΥ 2020: ΧΩΡΙΣ ΠΥΞΙΔΑ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΧΕΙΜΩΝΑ, ΚΑΜΜΙΑ ΑΝΑΣΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΥΣ

 

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα της οικογένειας βρίσκει την Ελλάδα στην 2η χειρότερη θέση στην Ευρώπη, σχετικά με τη φορολογική επιβάρυνση της μέσης Ελληνικής οικογένειας, μισθωτών με παιδιά και με τη δημογραφική της κατάρρευση σε πλήρη εξέλιξη.

Εκτός από το επίδομα γέννας των 2.000 ευρώ και τη φοροαπαλλαγή των 1.000 ευρώ για κάθε παιδί που ισχύουν από φέτος, μέτρα αναγκαία που θεσμοθέτησε η Κυβέρνηση, αλλά όχι ικανά να ανατρέψουν την κατάσταση, η παραγωγή δημογραφικής πολιτικής στην Ελλάδα μοιάζει να έχει στερέψει.

Η Ελλάδα παραμένει στη μειονότητα των χωρών της Ε.Ε. χωρίς Υπουργό ή Υφυπουργό Οικογένειας, την ίδια στιγμή που η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την πολύτεκνη μητέρα επτά (7) παιδιών Ούρσουλα φον ντερ Λέϊεν απέκτησε Επίτροπο Δημογραφίας. Κεντρική κατεύθυνση για δημογραφική πολιτική δεν φαίνεται να υπάρχει, ενώ τα μέτρα στήριξης των πολυτέκνων έχουν μείνει στις καλές προθέσεις.

Άτολμα τα νομοσχέδια στη στήριξη της οικογένειας, καμία ανάσα για τους πολύτεκνους. Πρόσφατο παράδειγμα το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας που έρχεται στη Βουλή, και «ξεχνά» να επαναφέρει τις μετεγγραφές των παιδιών των πολυτέκνων χωρίς κριτήρια, όπως ίσχυαν για 30 χρόνια χωρίς το καθεστώς αυτό να δημιουργήσει κανένα απολύτως πρόβλημα. Μέτρο χωρίς κανένα δημοσιονομικό κόστος, που μόνο οφέλη μπορεί να έχει.

Οι πολύτεκνοι αναμένουν ακόμη την παρέμβαση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για την αλλαγή του αποτυχημένου σχήματος των συμπράξεων για την διανομή των προϊόντων του ΤΕΒΑ (για τους οικονομικά ασθενείς) και τα λανθασμένα εισοδηματικά κριτήρια για τους πολυτέκνους, για να αρχίσουν να λαμβάνουν και πάλι τρόφιμα που τους στέρησαν τα πειράματα των συμπράξεων.

Οι πολύτεκνοι περιμένουν ακόμη να επιβληθεί σε όλο το Δημόσιο, χωρίς καμία εξαίρεση, η πρόβλεψη για ειδική κατηγορία πολυτέκνων σε κάθε είδους προσλήψεις (μια που δεν τηρείται σε πολλές περιπτώσεις) και την επαναφορά του 20% στις προσλήψεις στο Δημόσιο για τους πολυτέκνους και τα τέκνα τους όπως ίσχυε προ της μειώσεως στο 15% που επέφερε ο ΣΥΡΙΖΑ με το Ν. 4440/2016.

Οι πολύτεκνοι περιμένουν την καθιέρωση των ορίων φτώχειας της ΕΛΣΤΑΤ ως αφορολόγητου ποσού για όλους, ως το πιο δίκαιο και αντικειμενικό μέτρο φορολόγησης.

Οι πολύτεκνοι περιμένουν ακόμη την άνευ εισοδηματικών κριτηρίων ένταξή τους στο Πρόγραμμα Κοινωνικού Τουρισμού, σε ετήσια βάση και γενικότερα την απαλλαγή τους από τεκμήρια πολυτελείας (φορολογία Ι.Χ. οχημάτων, τετραγωνικά κατοικίας κ.α.).

Οι πολύτεκνοι περιμένουν ακόμη την επαναφορά του επιδόματος πολυτέκνων-τριτέκνων, σε όποιο ύψος αντέχει ο κρατικός προϋπολογισμός, ως ελάχιστη ανταπόδοση της πολιτείας στην τεράστια κοινωνική τους συνεισφορά, αλλά και στην οικονομική τους συμβολή, μέσω του ΦΠΑ που καταβάλλουν στις καταναλωτικές τους δαπάνες, στην ανάπτυξη του τόπου.

Οι πολύτεκνοι περιμένουν… Για πόσο ακόμη;

Από το Γραφείο Τύπου της ΑΣΠΕ

Λιγοστεύουμε λόγω κρίσης: «Χάθηκε» ο πληθυσμός της Ηπείρου σε μια δεκαετία

22 Ιανουαρίου 2019

Κατά 355.000 ανθρώπους – όσοι είχαν απογραφεί στην Ήπειρο το 2011- μειώθηκε ο ελληνικός πληθυσμός – Η προϋπάρχουσα τάση μείωσης των γεννήσεων επιδεινώθηκε λόγω της οικονομικής κρίσης

Κατά το διάστημα 2008-2017 η Ελλάδα «έχασε» την Ήπειρο από τον πληθυσμό της: κατά 355.000 κατοίκους μειώθηκε ο πληθυσμός της, όσοι δηλαδή είχαν απογραφεί το 2011 στην περιφέρεια της Ηπείρου. Το ίδιο χρονικό διάστημα καταγράφηκε επίσης και ανατροπή του μεταναστευτικού ισοζυγίου με τη διαρροή στο εξωτερικό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων παραγωγικής ηλικίας και υψηλής εκπαίδευσης και ειδίκευσης.

Τις δραματικές αυτές επισημάνσεις έκανε, μεταξύ άλλων, ο επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας και Επαγγελματικής Υγιεινής του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, κύριος Γιώργος Ραχιώτης στην πρόσφατη διάλεξη του με θέμα «Όψεις του Δημογραφικού Προβλήματος στην Ελλάδα. Παρελθόν, Παρόν & Στόχοι» στο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.

Όπως ανέφερε ο καθηγητής, η δημογραφική ανισορροπία προσλαμβάνει χαρακτήρα προβλήματος εθνικής ασφάλειας ιδιαίτερα σε εθνικά ευαίσθητες περιοχές. Στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και ειδικότερα στην Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης, οι θάνατοι (1.425) ήταν διπλάσιοι από τις γεννήσεις (791) το 2017.

Σημαντική είναι και η ανατροπή του ισοζυγίου στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου (2.031 θάνατοι, 1.203 γεννήσεις), αλλά και στα νησιά του Βορείου Αιγαίου.

Ευρωπαϊκό φαινόμενο η μείωση των γεννήσεων

Σύμφωνα με τον κ. Ραχιώτη,»το φαινόμενο της μείωσης των γεννήσεων δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό. Αντίθετα, είναι ενταγμένο σε ένα ευρύτερο Ευρωπαϊκό και «Δυτικό» πλαίσιο. Η μείωση των γεννήσεων έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία (π.χ. αυξημένη συμμετοχή των γυναικών στο παραγωγικό δυναμικό, μεταβολές στο σύστημα προσωπικών αξιών,οικονομικοί παράμετροι, κρατική μέριμνα για την ενίσχυση της οικογένειας κλπ). Στο παραπάνω πλαίσιο παρατηρείται ήδη από τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 μια τάση μείωσης των γεννήσεων και στην Ελλάδα. Παρ’ όλα αυτά, ο πληθυσμός αυξανόταν λόγω του θετικού μεταναστευτικού ισοζυγίου (υπεροχή των εισερχόμενων μεταναστών έναντι των εξερχόμενων), αλλά και λόγω του ότι ο αριθμός των γεννήσεων υπερτερούσε του αριθμού των θανάτων».

Όμως, η οικονομική κρίση και η επακόλουθη υπαγωγή της χώρας στον μηχανισμό του μνημονίου, ανέτρεψε τις ισορροπίες.
«Η Ελλάδα υπέστη μια κολοσσιαία οκονομική και κοινωνική καταστροφή (πτώση του ΑΕΠ κατά 30%, έκρηξη της ανεργίας), πρωτοφανή για τα μεταπολεμικά δεδομένα. Οι ευαίσθητες δημογραφικές ισορροπίες ανατράπηκαν, οι γεννήσεις μειώθηκαν δραματικά . Ενδεικτικά κατά την περίοδο 2015-2017 οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 91.207, ενώ το 2017 οι γεννήσεις έπεσαν κάτω από τις 90.000 ετησίως» ανέφερε ο ειδικός.

Ελληνικό έλλειμμα στην στήριξη της μητρότητας και των γεννήσεων

Η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ αναφορικά με την εφαρμογή πολιτικών για τη στήριξη της μητρότητας και των γεννήσεων (π.χ. επιδοματική πολιτική, φορολογικές ελαφρύνσεις κλπ), τόνισε ο καθηγητής, εξηγώντας τη συρρίκνωση του πληθυσμού.

Ανέφερε ως καλό πρότυπο πολιτικής εκείνη που ακολουθήθηκε την περίοδο 2004-2009 οπότε ελήφθησαν σημαντικά μέτρα με στόχο την ενίσχυση της γεννητικότητας, με έμφαση στις πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες. Τα μέτρα αυτά περιελάμβαναν οικονομικές ενισχύσεις, αλλά και μέτρα θεσμικού χαρακτήρα με ευεργετικό οικονομικό αντίκτυπο. Επίσης, αυξήθηκε το διάστημα της άδειας μητρότητας για τις μητέρες που εργάζονταν στον ιδιωτικό τομέα.

Δυστυχώς τα περισσότερα από τα μέτρα αυτά έτυχαν δραστικής περικοπής κατά την περίοδο που ακολούθησε την υπαγωγή της χώρας στο Μνημόνιο. Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου καταργήθηκαν ευεργετικά μέτρα παλαιότερων κυβερνήσεων, με ενδεικτικά παραδείγματα την κατάργηση νόμου του 1994 για την αύξηση του αφορολόγητου για τις πολύτεκνες οικογένειες και νόμου του 1990 για την ισόβια σύνταξη πολύτεκνης μητέρας.

«Για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος πρέπει να δρομολογηθεί σχέδιο για την επάνοδο στη χώρα των νέων επιστημόνων παραγωγικής ηλικίας και υψηλής ειδίκευσης, ενώ απαιτείται και η επαναθέσπιση κινήτρων προστασίας της μητρότητας και των γεννήσεων, όχι μόνο για τους πολύτεκνους και τρίτεκνους, αλλά και για το πρώτο και δεύτερο παιδί. Τέλος, πρέπει να εκπονηθεί επειγόντως σχέδιο αποκατάστασης της δημογραφικής ισορροπίας σε ευαίσθητες περιοχές της χώρας με έμφαση στην Ελληνική Θράκη», κατέληξε στην ομιλία του ο κ. Ραχιώτης.

Τότα Καρλατήρα

ΠΗΓΗ: ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ (21/01/2019)

 

Καμπανάκι ΙΟΒΕ: Η Ελλάδα γερνάει – Ο μαθητικός πληθυσμός μειώνεται

18 Δεκεμβρίου 2018
Γερνάει ραγδαία ο πληθυσμός της Ελλάδας. Μεγάλη μείωση του μαθητικού πληθυσμού (που οφείλεται στην εξωτερική μετανάστευσης κυρίως αλλοδαπών που σημειώθηκε στη χώρα μετά την έναρξη της κρίσης), αλλά και στη μεγάλη μείωση των γεννήσεων, από το 2010 ως σήμερα, δείχνει πανελλαδική μελέτη του Ιδρύματος Βιομηχανικών και Οικονομικών Ερευνών (ΙΟΒΕ)
Η έρευνα έγινε για να αναζητηθούν οι επιπτώσεις της κρίσης και της δημοσιονομικής προσαρμογής στην τρέχουσα και τη μελλοντική λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος. Το ΙΟΒΕ εκτιμάει ότι τα κενά εκπαιδευτικών στα σχολεία και οι ελλείψεις, οφείλονται περισσότερο σε διαχειριστικές αδυναμίες της κεντρικής διοίκησης.
Η μελέτη αναλύει τις μεταβολές που έχουν σημειωθεί στα βασικά μεγέθη και δείκτες λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος μετά την έναρξη της κρίσης, καθώς επίσης και τις επιπτώσεις των δημογραφικών μεταβολών που έχουν σημειωθεί, στη μελλοντική εξέλιξη και προοπτική της λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος.
Σύμφωνα με την μελέτη, η σημαντικότερη μεταβολή στα μεγέθη αυτά αφορά στη μείωση του μαθητικού πληθυσμού, που οφείλεται στην εξωτερική μετανάστευσης κυρίως αλλοδαπών που σημειώθηκε στη χώρα μετά την έναρξη της κρίσης, αλλά και στη μεγάλη μείωση των γεννήσεων, που έχει σημειωθεί από το 2010 και έπειτα. Εξέλιξη που έχει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις.
Τα σημαντικότερα ευρήματα και συμπεράσματα της μελέτης αφορούν στα εξής:
Μετά την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ μέχρι το ξέσπασμα της κρίσης, ο αριθμός των εκπαιδευτικών στην δημόσια πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση αυξήθηκε σημαντικά από 145 χιλ το 2000 σε 180 χιλ το 2010 (αύξηση 24%). Στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολούθησε την έναρξη της κρίσης, ο αριθμός των εκπαιδευτικών σημείωσε σημαντική μείωση από 180 χιλ το 2010 σε 152 χιλ το 2017 (μείωση 15,6%).
Οι αυξομειώσεις του αριθμού των εκπαιδευτικών που σημειώθηκαν πριν και μετά την έναρξη της κρίσης, μετέβαλαν σημαντικά τις αναλογίες εκπαιδευτικών-μαθητών στο σύνολο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ειδικότερα, πριν από την κρίση, η αναλογία εκπαιδευτικών-μαθητών από 1:10,6 (2000) μειώθηκε σε 1:8,2 (2009). Μετά την έναρξη της κρίσης, οι αναλογίες εκπαιδευτικών-μαθητών αυξήθηκαν εκ νέου σε 1:9,5 (2017).
Παρά την έκταση της δημοσιονομικής προσαρμογής που εφαρμόστηκε από το 2010 και έπειτα, οι αναλογίες εκπαιδευτικών μαθητών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση παραμένουν στην Ελλάδα μικρότερες από το μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΟΣΑ. Επιπλέον, οι αναλογίες αυτές είναι μικρότερες από τον μέσο όρο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, είτε στις κεντρικές περιφέρειες της χώρας (Αττική, Κεντρική Μακεδονία), όπου συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος του μαθητικού πληθυσμού, είτε στις περισσότερο απομακρυσμένες περιοχές με μικρότερο πληθυσμό και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες (π.χ. δυσπρόσιτα σχολεία νησιωτικών ή ορεινών περιοχών).
Προκύπτει, επομένως, το συμπέρασμα ότι οι ελλείψεις και τα κενά εκπαιδευτικών που παρουσιάζονται κάθε χρόνο στα ελληνικά σχολεία, οφείλονται περισσότερο σε διαχειριστικές αδυναμίες της κεντρικής διοίκησης, στην αξιοποίηση και διαχείριση του προσωπικού της εκπαίδευσης, του δικτύου σχολικών υποδομών και του σχολικού προγράμματος.
Ο αριθμός των σχολικών μονάδων, έβαινε μειούμενος με αργό ρυθμό την περίοδο πριν από την κρίση από 15.714 το 2000 σε 15.547 το 2009 (μείωση 1,1%) και επιταχύνθηκε έτσι ώστε το 2015 μειώθηκε σε 13.870 (μείωση 10,8%), στο πλαίσιο του εξορθολογισμού και της δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολούθησε την έναρξη της κρίσης.
Ύστερα από την έναρξη της κρίσης και ως αποτέλεσμα της διακοπής των προσλήψεων, η αναλογία μονίμων/αναπληρωτών εκπαιδευτικών μεταβλήθηκε σημαντικά. Στο δημοτικό σχολείο από 7% το 2004 και 6,6% το 2008 σε 18,7% το 2015, στο Λύκειο το ποσοστό των αναπληρωτών από 3,1% το 2002 και 3,6% το 2009 ανήλθε σε 6,8% το 2015, ενώ στην Επαγγελματική Εκπαίδευση από 7,4% το 2002 και 4,8% το 2009 ανήλθε σε 8,9 το 2015.
Επιπλέον, η κρίση είχε σημαντικές επιπτώσεις και στην ιδιωτική εκπαίδευση, καθώς ο αριθμός των μαθητών από 94,2 χιλ. το 2000 και 93,4  χιλ. το 2009 μειώθηκαν σε 70,7 χιλ. το 2015 (-24,9% σε σχέση με το 2000). Οι εκπαιδευτικοί από 9,0 χιλ. το 2000 και 8,9 το 2009 μειώθηκαν σε 8,3 χιλ. το 2014 (-8,4% σε σχέση με το 2000).
Η σημαντικότερη όμως επίπτωση της κρίσης στη λειτουργία της εκπαίδευσης, που διαπίστωσε η παρούσα μελέτη, αφορά στη μείωση του συνολικού μαθητικού πληθυσμού που σημειώθηκε μετά την έναρξη της κρίσης καθώς από 1,53 εκ το 2000 μειώθηκε σε 1,49 εκ το 2009 (-3,1%) και 1,44 εκ το 2016 (-5.9% συγκριτικά με το 2000). Η εξέλιξη αυτή οφείλεται:
α) στην εξωτερική μετανάστευση οικογενειών κυρίως αλλοδαπών μετά την έναρξη της κρίσης, καθώς μεταξύ 2011 και 2015 ο αριθμός των παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών μειώθηκε κατά 55,9% (από τους 159,5 χιλ. στους 70,3 χιλ.),
β) στην μείωση των γεννήσεων που σημειώθηκε από το 2010 και εντάθηκε από το 2012 και μετά (με εξαίρεση το 2016, όταν σημειώθηκε αύξηση σε σχέση με το 2015). Η μείωση των γεννήσεων μετά την έναρξη της κρίσης κατά σχεδόν 30%, από 118,3 χιλ. το 2008 σε 88,5 χιλ. το 2017, άρχισε ήδη να αποτυπώνεται στον αριθμό των νηπίων στο νηπιαγωγείο (από 162 χιλ. το 2014 σε 155,2 χιλ. το 2015) και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου (από 107,2 το 2016 σε 101,9 το 2017).
Οι μεταβολές αυτές στο μαθητικό πληθυσμό αποτελούν έμμεσες αλλά βαθύτερες επιπτώσεις της κρίσης στην εκπαίδευση, καθώς συνδέονται με τη μεγάλη μείωση της απασχόλησης που σημειώθηκε, τη διάρκεια της ύφεσης της οικονομίας και της καθυστέρησης της ανάκαμψης της απασχόλησης, τις επιπτώσεις στον οικογενειακό προγραμματισμό λόγω της αβεβαιότητας και της έλλειψης οικονομικής εμπιστοσύνης που επήλθε, καθώς και την εξωτερική μετανάστευση αλλοδαπών και Ελλήνων σε αναπαραγωγική ηλικία.
Αυτές οι επιπτώσεις της κρίσης δεν έχουν ακόμα εκδηλωθεί και αποτυπωθεί πλήρως στη λειτουργία της εκπαίδευσης. Από τη μια, η μείωση του αριθμού των μαθητών που οφείλεται στην εξωτερική μετανάστευση έχει ήδη συντελεσθεί, χωρίς όμως να είναι βέβαιο ότι έχει σταματήσει και ολοκληρωθεί. Από την άλλη, η μείωση του αριθμού των μαθητών, που οφείλεται στη μείωση των γεννήσεων μετά την έναρξη της κρίσης, έχει μόλις πρόσφατα αρχίσει να αποτυπώνεται στη λειτουργία της εκπαίδευσης. Οι επιπτώσεις της μείωσης των γεννήσεων, που έχει σημειωθεί από το 2010 και έπειτα, και συνεχίζεται μέχρι και το 2017 αναμένεται να εκδηλωθούν σταδιακά και εντονότερα τα προσεχή χρόνια και να μεταβάλλουν ριζικά το συνολικό τοπίο του εκπαιδευτικού συστήματος.
Οι δημογραφικές επιπτώσεις
Προκειμένου να καταγράψει και αναδείξει πληρέστερα τις επιπτώσεις της κρίσης στην εκπαίδευση, η μελέτη του ΙΟΒΕ εκπόνησε εναλλακτικά σενάρια μελλοντικής εξέλιξης και προοπτικής του εκπαιδευτικού συστήματος με βάση τις δημογραφικές τάσεις.
Τα εναλλακτικά αυτά σενάρια μελλοντικής προοπτικής δείχνουν ότι, αν στο μεταξύ δεν υπάρξουν ριζικές αλλαγές (τέτοιες ώστε να έχουν ως αποτέλεσμα τη μεγάλη αύξηση των γεννήσεων ή την μαζική επιστροφή Ελλήνων και την εισροή μεταναστών από  άλλες χώρες στην Ελλάδα τα προσεχή χρόνια), ο συνολικός αριθμός των μαθητών από 1,48 εκ το 2008 θα μειωθεί σε 1,05 εκ περίπου (29,2 % ή 423,3 χιλ λιγότεροι μαθητές) μέχρι το 2035, όταν δηλαδή θα έχει ενταχθεί στο εκπαιδευτικό σύστημα και η πιο πρόσφατη μείωση γεννήσεων που σημειώθηκε το 2017.
Όπως αναφέρθηκε, ήδη καταγράφεται μείωση του αριθμού νηπίων στα νηπιαγωγεία καθώς και του αριθμού μαθητών στις πρώτες τάξης του δημοτικού σχολείου ενώ οι επιπτώσεις της έναρξης μείωσης των γεννήσεων που σημειώθηκε το 2010 θα αρχίσουν να αποτυπώνονται στη λειτουργία του Γυμνασίου από το 2022, ενώ στα Γενικά και τα Επαγγελματικά Λύκεια από το 2025. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση οι επιπτώσεις αυτές θα αρχίσουν να εκδηλώνονται από το 2028 και έπειτα.
Συγκεκριμένα, ανάλογα και με την κατεύθυνση και τις επιλογές της κρατικής εκπαιδευτικής πολιτικής για τη διαχείριση του εκπαιδευτικού προσωπικού, του δικτύου σχολικών υποδομών και του σχολικού προγράμματος που θα εφαρμοστεί τα προσεχή χρόνια (αδράνεια, προσαρμογή ή ευρωπαϊκή σύγκλιση της λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος), στο πλαίσιο της παραπάνω προοπτικής μείωσης του μαθητικού πληθυσμού:
α) ο αριθμός των σχολικών μονάδων ενδέχεται να μειωθεί έως 10,7 χιλ. το 2035 από 15,5 χιλ. 2008 (μείωση κατά 30,8% ή 4,8 χιλ σχολικές μονάδες),
β) ο αριθμός των εκπαιδευτικών από 180,3 χιλ το 2009 ενδέχεται να μειωθεί το 2035 σε 110,5 χιλ (μείωση 38,7% στο σενάριο προσαρμογής)  και σε 80,7 χιλ (μείωση 55,2% στο σενάριο της ευρωπαϊκής σύγκλισης).
Οι επιπτώσεις της μείωσης των μαθητών στις ανάγκες σε εκπαιδευτικούς που απαιτούνται για τη λειτουργία των σχολείων, ανάλογα και με το σενάριο εκπαιδευτικής πολιτικής που θα εφαρμοστεί τα προσεχή χρόνια, αναμένεται να έχουν επιπτώσεις στις διαφορετικές ειδικότητες εκπαιδευτικών. Ειδικότερα, οι επιπτώσεις αυτές αναμένεται ότι θα εκδηλωθούν πρώτα (2018) στην ειδικότητα των Δασκάλων καθώς και των εκπαιδευτικών ειδικοτήτων που διδάσκουν στα Δημοτικά σχολεία (Αγγλικής, Γαλλικής, Γερμανικής, Φυσικής Αγωγής, Μουσικής, Καλλιτεχνικών, Πληροφορικής).
Η σταδιακή επέκταση της 2ετούς υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης (από το 2018) μετριάζει τις επιπτώσεις των δημογραφικών μεταβολών και αναβάλει προσωρινά για το 2019 την έναρξη εκδήλωσής τους στον αριθμό των νηπίων και στις ανάγκες για νηπιαγωγούς. Από το 2022 όμως, οι επιπτώσεις αυτές θα αρχίσουν να εκδηλώνονται και στις υπόλοιπες ειδικότητες εκπαιδευτικών μέσης εκπαίδευσης, και θα εντείνονται τα επόμενα χρόνια καθώς ο αριθμός των μαθητών θα μειώνεται σταδιακά και εντονότερα.
Η έκταση του πλεονάσματος εκπαιδευτικών, συνολικά και ανά ειδικότητα που ενδέχεται να δημιουργηθεί τα προσεχή χρόνια, λόγω των δημογραφικών μεταβολών θα εξαρτηθεί και από τον αριθμό και την εξέλιξη των συνταξιοδοτήσεων/αποχωρήσεων εκπαιδευτικών καθώς και από την πολιτική προσλήψεων εκπαιδευτικών τα προσεχή χρόνια.
Η μείωση των αναγκών σε εκπαιδευτικούς για τη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος, που προβλέπεται τα προσεχή χρόνια, θα έχει επίσης δυσμενείς επιπτώσεις στη σύνδεση της ανώτατης εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και την απασχόληση, καθώς ο κλάδος της εκπαίδευσης (δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, φροντιστήρια κλπ.) απορροφά μεγάλο μέρος των αποφοίτων ανώτατης εκπαίδευσης και ιδιαίτερα των αποφοίτων πανεπιστημίων.
Ακόμα, η προοπτική μείωσης του μαθητικού πληθυσμού που διαγράφεται με τα σημερινά δεδομένα θα έχει σημαντικές  επιπτώσεις  στην εισαγωγή μαθητών στην ανώτατη εκπαίδευση, καθώς οι απόφοιτοι Λυκείου που διεκδικούν την εισαγωγή τους στην ανώτατη εκπαίδευση από 71,8 χιλ. (2008) θα μειωθούν σε 54,2 χιλ. το 2035 (-24,5% ή 17,6 χιλ λιγότεροι), ενώ οι εισερχόμενοι στην ανώτατη εκπαίδευση από 68 χιλ θα μειωθούν σε 51,8 χιλ. το 2035 (-23,8% ή -16,2 χιλ λιγότεροι), αν διατηρηθεί η σημερινή αναλογία αποφοίτων-εισερχόμενων.
Οι πρώτες επιπτώσεις στην εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση και στο πρώτο έτος των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης αναμένεται να εκδηλωθούν από το 2027 και έπειτα. Αν οι αριθμός των πρωτοετών φοιτητών στην ανώτατη εκπαίδευση παραμείνει σταθερός μέχρι το 2035, η διαφορά του με τον αριθμό των αποφοίτων Γενικού Λυκείου μετά το 2026 διευρύνεται σημαντικά.
Τέλος, όπως αναφέρεται στην έρευνα, οι δημογραφικές μεταβολές που έχουν σημειωθεί και η προοπτική μείωσης του μαθητικού πληθυσμού που διαγράφεται, αν δεν αναστραφούν σύντομα, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας και την οικονομία, λόγω μειωμένης προσφοράς νέων αποφοίτων, προσόντων και δεξιοτήτων.
Ειδικότερα, αν στο μεταξύ δεν υπάρξουν ριζικές αλλαγές στις εκπαιδευτικές ροές και τις επιλογές των μαθητών, ο ήδη ισχνός συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες αριθμός των μαθητών της δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης θα μειωθεί από 106,5 χιλ. το 2008 σε 80,5 χιλ. το 2035 (-26 χιλ. ή -24,4%), ενώ ο αριθμός των αποφοίτων κατ’ έτος από 37,3 χιλ. το 2010 σε 24,1 χιλ. το 2035 (-5,3 χιλ. ή -18,1%). Οι επιπτώσεις αυτές θα ξεκινήσουν να εκδηλώνονται από το 2027 και θα εντείνονται τα επόμενα χρόνια, μέχρι τουλάχιστον το 2035.
ΠΗΓΗ: IN.GR (17.12.2018)

Συνάντηση του Πρ. Παυλόπουλου με την Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδας

7 Νοεμβρίου 2018

«Η Οικογένεια είναι θεμέλιο της Κοινωνίας και η Πολύτεκνη Οικογένεια είναι πυρήνας της Οικογένειας», υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Τιμώντας την σημερινή ημέρα, που είναι αφιερωμένη στην Πολύτεκνη Οικογένεια, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος δέχθηκε την Ανωτάτη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος στο Προεδρικό Μέγαρο.

Ο κ. Παυλόπουλος υπογράμμισε ότι για τους Έλληνες, η Οικογένεια είναι θεμέλιο της Κοινωνίας και η Πολύτεκνη Οικογένεια είναι πυρήνας της Οικογένειας. «Κι αυτή η παράδοσή μας είναι εκείνη, η οποία ιδίως σε κρίσιμες περιόδους -όπως αυτή που διανύουμε- αφενός έχει αποτρέψει την ρήξη του κοινωνικού ιστού. Και, αφετέρου, έχει στηρίξει έναν πραγματικό πυλώνα της Κοινωνίας μας αλλά και του Πολιτισμού μας, ήτοι το Κοινωνικό Κράτος Δικαίου» πρόσθεσε.

Παράλληλα, υπενθύμισε ότι το Σύνταγμα, στο άρθρο 21 στην 1η παράγραφο, προσδιορίζει την Οικογένεια ως θεμέλιο για την συντήρηση και την προαγωγή του Έθνους. Όπως ανέφερε «Η διατύπωση του Συντακτικού Νομοθέτη δεν είναι καθόλου τυχαία. Εξίσου, λοιπόν, θεμέλιο του Έθνους είναι και η Πολύτεκνη Οικογένεια. Και πιο κάτω, στην 2η παράγραφο, το Σύνταγμα ρητά, μεταξύ άλλων, ορίζει ότι η Πολύτεκνη Οικογένεια έχει δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το Κράτος. Καθιερώνει ένα ειδικό κοινωνικό δικαίωμα. Και το δικαίωμα προσδιορίζει, ταυτοχρόνως, τις υποχρεώσεις που έχουν εκείνοι προς τους οποίους απευθύνεται η άσκηση δικαιώματος».

Επισήμανε, επίσης, ότι από την πλευρά του, θα κάνει ό,τι του αναλογεί, ώστε και οι επιταγές του Συντάγματος να γίνουν πραγματικότητα αλλά και η κοινωνική σημασία της Οικογένειας και της Πολύτεκνης Οικογένειας ν’ αναδειχθούν, όπως ταιριάζει.

Δείτε το σχετικό βίντεο εδώ.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ

ΑΣΠΕ: Στοιχεία-σοκ για το δημογραφικό και τις φορολογικές αδικίες σε βάρος των πολυτέκνων

5 Νοεμβρίου 2018

Συγκλονιστικά στοιχεία για το μέγεθος του δημογραφικού προβλήματος στην χώρα μας και τους κινδύνους που αυτό εγκυμονεί για την συνέχιση της ύπαρξης της Ελλάδος περιλαμβάνονται σε αναλυτικό ενημερωτικό σημείωμα επισημάνσεων που εξέδωσε η Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος, ενόψει της αυριανής εορτής των πολυτέκνων. Στο ίδιο σημείωμα επισημαίνονται δύο κατάφορες αδικίες που προκαλούν σε βάρος των πολυτέκνων οικογενειών οι ισχύουσες διατάξεις για τη φορολογία εισοδήματος και για τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.).

Σύμφωνα με τις βασικότερες επισημάνσεις της Α.Σ.Π.Ε.:

1) Με βάση τα κριτήρια του ΟΗΕ, μια χώρα χαρακτηρίζεται γηρασμένη όταν το ποσοστό των ηλικιωμένων υπερβαίνει το 7% του πληθυσμού. Τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών αντιπροσωπεύουν σήμερα στη χώρα μας ποσοστό πάνω από το 21,3% του πληθυσμού. Δηλαδή η Ελλάδα έχει τριπλάσιο μέγεθος γηρασμένου πληθυσμού από το όριο που χαρακτηρίζει μία χώρα ως γηρασμένη! Επιπλέον είναι η 2η πιο γηρασμένη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 28 κρατών μελών, μετά την Ιταλία, με το ποσοστό των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών να έχει φθάσει το έτος 2017 στο 21,5%!!

2) Η Ελλάδα τον Απρίλιο του 1932 κηρύχθηκε επισήμως σε πτώχευση. Η οικονομική κατάσταση της χώρας ήταν τότε αδιαμφισβήτητα πολύ χειρότερη από την οικονομική κατάσταση του 2010, που ο τότε Πρωθυπουργός εισήγαγε την πατρίδα μας στην εποχή των Μνημονίων.

Ωστόσο:

– Την επταετία 1933-1939, που ακολούθησε τη χρεοκοπία του 1932, οι γεννήσεις ανήλθαν σε 189.583, 208.929, 192.511, 193.343, 183.878, 184.509 και 178.852 αντιστοίχως και συνολικώς σε 1.331.605, οι δε θάνατοι σε 111.447, 100.651, 101.416, 105.005, 105.674 ,93.766 και 100.457 αντιστοίχως και συνολικώς σε 718.416, δηλ. είχαμε υπεροχή των γεννήσεων κατά 613.189.

– Την επταετία 2011-2017, οι γεννήσεις ανήλθαν σε 106.428, 100.371, 94.134, 92.148, 91.847, 92.898 και 88.553 αντιστοίχως και συνολικώς σε 666.379, οι δε θάνατοι σε 111.099, 116.670, 111.794, 113.740, 121.212, 118.792 και 124.501 αντιστοίχως και συνολικώς σε 817.606, δηλαδή είχαμε υπεροχή θανάτων κατά 151.427!

3) Αξιοσημείωτα είναι και τα παρακάτω επιμέρους στοιχεία για τους θανάτους και τις γεννήσεις σε διάφορες περιοχές της χώρας μας:

α) Το 2017, στους 14 από τους 51 νομούς της Ελλάδος, οι θάνατοι ήταν υπερδιπλάσιοι από τις γεννήσεις. Οι νομοί αυτοί ήταν:

– Δράμας: 675 γεννήσεις έναντι 1.433 θανάτων.

– Κιλκίς: γεννήσεις 499 – θάνατοι 1.240.

– Σερρών: γεννήσεις 984 – θάνατοι 2.677.

– Γρεβενών: γεννήσεις 147 θάνατοι 314.

– Άρτας: γεννήσεις 441 – θάνατοι 979.

– Πρέβεζας: γεννήσεις 372 – θάνατοι 767.

– Καρδίτσας: γεννήσεις 672 – θάνατοι 1.707.

– Τρικάλων: γεννήσεις 873 θάνατοι 1.786.

– Φθιώτιδος: γεννήσεις 972 θάνατοι 2017.

– Ευρυτανίας γεννήσεις 95 – θάνατοι 233.

– Φωκίδος γεννήσεις 187 – θάνατοι 469.

– Αρκαδίας γεννήσεις 525 θάνατοι 1.112.

– Λακωνίας γεννήσεις 561 – θάνατοι 1.253.

– Μεσσηνίας γεννήσεις 1.161 – θάνατοι 2.228.

β) Σε όλους τους λοιπούς νομούς (πλην Δωδεκανήσου και Ηρακλείου, όπου υπάρχει μικρή υπεροχή των γεννήσεων), οι θάνατοι υπερτερούσαν εμφανώς των γεννήσεων το 2017!

4) Με το άρθρο 112 του Ν. 4387/2016, ορίζονται τα εξής: «1. Ο φόρος που προκύπτει κατά την εφαρμογή του άρθρου 15 (σ.σ. μετά την υπαγωγή του εισοδήματος από μισθό ή σύνταξη στη φορολογική κλίμακα) μειώνεται κατά το ποσό των 1.900 ευρώ για το φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, όταν το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ. Η μείωση του φόρου ανέρχεται σε 1.950 ευρώ για το φορολογούμενο με ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο, σε 2.000 ευρώ για δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα και σε 2.100 ευρώ για τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα και άνω. Εάν το ποσό του φόρου είναι μικρότερο των ποσών αυτών, η μείωση του φόρου περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου….».

Με την παραπάνω ρύθμιση ο άγαμος έχει αφορολόγητο 8.636 ευρώ, που είναι το ύψος του ετησίου εισοδήματος στο οποίο αντιστοιχεί το ποσό της μείωσης φόρου των 1.900 ευρώ (8.636 Χ 22%). Το όριο της φτώχειας σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανέρχεται σε 4.560 για τον άγαμο. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 50% για την σύζυγο (δηλ. για τον έγγαμο χωρίς παιδιά είναι επί πλέον 2.280 ευρώ και συνολικά 6.840 ευρώ) και κατά 30% για κάθε εξαρτώμενο τέκνο κάτω των 14 ετών και κατά 50% για κάθε εξαρτώμενο τέκνο άνω των 14 ετών (βλ. δελτίου τύπου ΕΛ.ΣΤΑΤ 22-6-2018). Δηλαδή, το όριο φτώχειας για έναν πολύτεκνο με σύζυγο και 4 εξαρτώμενα τέκνα κάτω των 14 ετών ανέρχεται στο ποσό των 12.312 ευρώ (4.560 ευρώ + 2.280 ευρώ + 4 x 1.368 ευρώ). Εάν είναι άνω των 14 ετών τότε το όριο της φτώχειας για τον πολύτεκνο θα είναι 15.960 ευρώ, αυξανόμενο βέβαια εάν έχει περισσότερα τέκνα κατά 1.368 ευρώ εάν είναι κάτω των 14 ετών και κατά 2.280 ευρώ εάν είναι άνω των 14 ετών.

Έτσι, με το Ν. 4387/2016 καθιερώθηκε για τον άγαμο ως αφορολόγητο το όριο των φτώχειας των 4.560 ευρώ προσαυξημένο κατά 90% (κατά επιπλέον 4.056 ευρώ). Για τον πολύτεκνο με τα 4 εξαρτώμενα τέκνα κάτω των 14 ετών, που έχει όριο φτώχειας 12.312 ευρώ, αντί η κυβέρνηση να καθιερώσει ως αφορολόγητο το ποσό αυτό προσαυξημένο κατά 90% (κατά 11.080 ευρώ), δηλαδή το ποσό των 23.392 ευρώ, ώστε η μεταχείρισή του να είναι ανάλογη με αυτήν του αγάμου, καθιέρωσε γι΄ αυτόν ως αφορολόγητο το ποσό των 9.550 ευρώ! Δηλαδή, καθιερώθηκε για τον τετράτεκνο το όριο της φτώχειας μειωμένο κατά 25% (από 12.312 σε 9.550 ευρώ), κάτω και από τα όρια της εσχάτης εξαθλίωσης! ΄Ετσι ο πολύτεκνος αυτός πληρώνει φόρο 607,64 ευρώ για ποσό εισοδήματος 12.312 ευρώ, που είναι κάτω από το ισχύον γι’ αυτόν όριο της φτώχειας (12.312-9.550 = 2.762 Χ 22% = 607,64). Εάν τα τέκνα του είναι άνω των 14 ετών τότε το όριο της φτώχειας είναι 15.960 ευρώ και ο πολύτεκνος αυτός πληρώσει φόρο για ποσό εισοδήματος που είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας (15.960-9.550 δηλ.6.410Χ22% ίσον 1.410 ευρώ). Εάν έχει περισσότερα τέκνα θα φορολογείται ακόμη παραπάνω για τα ποσά κάτω των ορίων της φτώχειας. Τα παραπάνω αφορούν μόνο τους μισθωτούς, γιατί οι ελεύθεροι επαγγελματίες φορολογούνται από το πρώτο ευρώ!

Με την κατάργηση των αφορολογήτων των παιδιών η φορολογική επιδρομή κατά των πολυτέκνων υπήρξε εξοντωτική, αφού πληρώνουν φόρο και για το εισόδημα, που είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας.

6) Το όριο της φτώχειας σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανέρχεται στο ποσό των 4.560 ευρώ προσαυξανόμενο κατά 50% για την σύζυγο και για κάθε ένα τέκνο κάτω των 14 ετών και κατά 30% για κάθε τέκνο κάτω των 14 ετών.

Με τα παραπάνω δεδομένα αφού ο άγαμος δεν πληρώνει συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. για ακίνητα αξίας έως 250.000 ευρώ, τότε ο έγγαμος χωρίς παιδιά θα έπρεπε να μην πληρώνει συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. για ακίνητα ως 375.000 ευρώ (250.000 συν 50% για την σύζυγο) και για κάθε ένα τέκνο κάτω των 14 ετών να προστίθενται άλλες 75.000 ή για κάθε τέκνο άνω των 14 ετών να προστίθενται άλλες 125.000 ευρώ. Έτσι ο πολύτεκνος με 4 τέκνα (2 κάτω των 14 ετών και 2 άνω των ετών) θα έπρεπε, έχοντας την ίδια μεταχείριση με τον άγαμο, να πληρώσει συμπληρωματικό φόρο μόνον εάν είχε ακίνητη περιουσία άνω 775.000 ευρώ (250.000 συν 125.000 για τη σύζυγο συν 250.000 για τα 2 τέκνα άνω των 14 ετών και 150.000 για το 2 τέκνα κάτω των 14 ετών)! Ενώ τώρα τιμωρείται. Δεν έχει ούτε την μεταχείριση του αγάμου!

Η Α.Σ.Π.Ε. παραθέτει στη συνέχεια τις προτάσεις της για τα μέτρα που είναι αναγκαίο να ληφθούν προκειμένου να ανατραπεί η εφιαλτική δημογραφική κατάσταση στη χώρα μας.

Τα μέτρα αυτά είναι:

Α) Ρυθμίσεις, χωρίς κανένα δημοσιονομικό κόστος:

1) Να επανέλθει το ποσοστό 20% για τις προλήψεις μέσω ΑΣΕΠ, που μειώθηκε με το άρθρο 25 του Ν. 4440/2016 στο 15%.

2) Να καθιερωθεί και για τις πάσης φύσεως προσλήψεις των εκπαιδευτικών όπως το 20% προέρχεται από πολυτέκνους και τέκνα πολυτέκνων, όπως ίσχυε για προσλήψεις όλων των άλλων υπουργείων (άρθρο 1 παρ. 3 περ. δ και άρθρο 6 παρ. 1 και 2 του Ν. 3454/2006).

3) Να προηγούνται στις τοποθετήσεις οι πολύτεκνοι γονείς, που απέκτησαν την πολυτεκνική ιδιότητα μέχρι και το 2011, αφού αυτοί είχαν αδικηθεί. Το μέτρο δεν έχει δημοσιονομικό κόστος, αφού διορισμοί στην εκπαίδευση θα γίνονται.

4) Να καθιερωθούν οι ελεύθερες (χωρίς εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια) μετεγγραφές των πολυτέκνων και των τέκνων τους, που είναι φοιτητές, όπως ίσχυαν από το 1979 για 32 χρόνια χωρίς κανένα πρόβλημα, όπως ομολογούσαν οι ίδιοι οι Πρυτάνεις, ώστε να μπορούν οι πολύτεκνοι και τα τέκνα τους, κατά τη διάρκεια της φοιτήσεως τους, να μετεγγράφονται σε αντίστοιχη Σχολή και σε αντίστοιχο έτος, που είναι πλησιεστέρα στον τόπο μονίμου κατοικίας των γονέων τους ή σε πόλη που σπουδάζει άλλος αδελφός (η) τους.

5) Να συμπεριληφθούν αυτοτελώς στους φορείς διανομής φρούτων, λαχανικών κλπ., οι Σύλλογοι Πολυτέκνων – Μέλη της ΑΣΠΕ, όπως γινόταν για 30 χρόνια, που τους έθεσε εκτός η υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 1701Β/14-8-2015), με αποτέλεσμα οι πολύτεκνοι πλέον να τα στερούνται. Επί πλέον να αυξηθεί το όριο εισοδήματος για την διανομή τροφίμων παρεμβάσεως Ε.Ε. ή άλλων πηγών, για τους πολυτέκνους.

6) Να εξαιρεθούν οι πολύτεκνοι από τον φόρο πολυτελούς διαβιώσεως για τα αυτοκίνητά τους. Με τις διατάξεις του άρθρου 44 του Ν. 4111/2013 και του άρθρου 31 του Ν. 4172/2013 θεσπίσθηκε φόρος πολυτελούς διαβιώσεως για όσους κατέχουν αυτοκίνητα 1928 κ.ε. και άνω. Δεν προβλέπεται, όμως, εξαίρεση για τους πολυτέκνους, που εξ ανάγκης και όχι από πολυτέλεια αγόρασαν ένα αυτοκίνητο, για την μεταφορά της οικογένειας τους, που είναι 7θέσιο ή 9θέσιο και τα οποία είναι συνήθως κυβισμού μεγαλύτερου του 1928 κεκ.

7) Να επανέλθει η καταργηθείσα διάταξη της παρ 1 του άρθρου 16 του Ν. 3863/2010, που παρείχε τη δυνατότητα στους πολυτέκνους με ορισμένες προϋποθέσεις, να απασχολούνται άνευ περικοπής της συντάξεως τους, καθώς με το νέο καθεστώς (παρ. 1 του άρθρου 20 του Ν. 4387/2016) για τους πολυτέκνους-συνταξιούχους, που αναλαμβάνουν εργασία, οι ακαθάριστες συντάξεις τους, κύριες και επικουρικές, καταβάλλονται μειωμένες κατά 60% για όσο χρόνο απασχολούνται.

8) Να επανέλθει το ποσοστό 10% για την εισαγωγή των πολυτέκνων και των τέκνων τους στις σχολές της Πυροσβεστικής Ακαδημίας.

9) Να παρασχεθεί η δυνατότητα στους Δήμους και τις περιφέρειες να χορηγούν ως δημογραφικά κίνητρα, χρηματικά βοηθήματα στις μητέρες που αποκτούν το 4ο και άνω τέκνο τους και συγχρόνως αποκτούν την πολυτεκνική ιδιότητα.

10) Να επανέλθει το μειωμένο τιμολόγιο της ΔΕΗ, όπως ίσχυε με την Δ5/ΗΛ/Β/Φ29/22891/17-12-2004 απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης.

Β) Μέτρα στήριξης των πολυτέκνων με δημοσιονομικό κόστος:

1) Επαναχορήγηση της σύνταξης πολύτεκνης μητέρας και των πολυτεκνικών επιδομάτων.

2) Εξαίρεση της πρώτης κατοικίας των πολυτέκνων από τον κύριο και τον συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.

3) Να θεσπισθεί ως αφορολόγητο όριο εισοδήματος και για τους πολύτεκνους το όριο της φτώχειας όπως το καθορίζει η ΕΛΣΤΑΤ.

4) Να απαλλαγούν οι πολύτεκνοι από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Με το άρθρο 112 του Ν. 4387/12-5-2016, η Κυβέρνηση ρύθμισε και τα της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, άφησε τις 12.000 ευρώ, ποσό μέχρι το ύψος του οποίου δεν επιβάλλεται εισφορά (δηλ. έχει το ίδιο ύψος εισοδήματος για την μη πληρωμή εισφοράς αλληλεγγύης τόσο ο πολύτεκνος, με οσαδήποτε προστατευόμενα τέκνα, όσο και ο άγαμος!).

Η απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης του εισοδήματος των 12.000 ευρώ για τον άγαμο σημαίνει ότι για τον άγαμο θεσπίζεται απαλλαγή το όριο της φτώχειας που είναι 4.560 ευρώ προσαυξημένο σχεδόν κατά 170%. Για τον πολύτεκνο με 4 τέκνα κάτω των 14 ετών, που το όριο της φτώχειας είναι 12.312, αντί να καθιερωθεί το ποσό αυτό προσαυξημένο κατά 170%, δηλ. 12.312 σύν 20.930 ίσον 33.342, καθιερώνεται και πάλι ποσό 12.000 ευρώ που είναι κάτω του ορίου της φτώχειας!

5) Να εξαιρεθεί η πρώτη κατοικία των πολυτέκνων από τους πλειστηριασμούς.

6) Να ληφθεί μέριμνα και για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Να υπάρξει μέριμνα ώστε οι πολύτεκνοι ελεύθεροι επαγγελματίες ν΄ απαλλαγούν από το τέλος επιτηδεύματος και το όποιο αφορολόγητο να ισχύει και γι΄ αυτούς.

Γιώργος Παλαιτσάκης

ΠΗΓΗ: FMVoice.gr (2/11/2018)

To δημογραφικό υπονομεύει (και) το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας

31 Οκτωβρίου 2018

Σύμφωνα με την PwC, αύξηση πληθυσμού κατά 100.000 οδηγεί σε άνοδο κατά 3% τού κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ενώ αύξηση των ηλικιωμένων (άνω των 65 ετών) κατά περίπου 50.000 οδηγεί σε μείωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά περίπου 15%

Κοινός τόπος είναι ότι το δημογραφικό πρόβλημα παραμένει μία από τις μεγαλύτερες πληγές της Ελλάδας. Με τους θανάτους να ξεπερνούν τις γεννήσεις, τους νέους και μορφωμένους να μεταναστεύουν και την Ελλάδα να έχει έναν από τους πιο γερασμένους πληθυσμούς στην Ευρώπη, όχι μόνο η χώρα δεν θα μπορεί τις ερχόμενες δεκαετίες να παράγει επαρκή πλούτο για τους πολίτες της, αλλά ίσως βρεθεί αντιμέτωπη με την ίδια τη βιωσιμότητά της ως ενός σύγχρονου έθνους-κράτους. Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα δημογραφικό αδιέξοδο που δεν πλήττει μόνο τον πληθυσμό της αλλά υπονομεύει και την οικονομική ανάκαμψη της χώρας.

Μια αύξηση π.χ. του πληθυσμού της Ελλάδας κατά περίπου 100.000, οδηγεί σε άνοδο 3% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας, εκτιμούσε η PwC, ενώ αντίθετα μια αύξηση των ηλικιωμένων στην Ελλάδα (άνω των 65 ετών) κατά περίπου 50.000, που αυξάνει την ανάγκη στήριξης και πρόνοιας, ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά περίπου 15%. Η Ελλάδα βγαίνοντας από την κρίση θα πρέπει να μετατρέψει το δημογραφικό της κενό σε οικονομικό και κοινωνικό πλεόνασμα έτσι ώστε να διατηρήσει θετικές προοπτικές ανάπτυξης στο μέλλον. Σύμφωνα με την PwC, για να δημιουργηθούν οι βάσεις για την ανοικοδόμηση της ελληνικής οικονομίας απαιτείται ένα μείγμα πολιτικών που θα περιλαμβάνει δράσεις για τον περιορισμό της υπογεννητικότητας.

Τέτοιες πολιτικές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:

• Την ελαφρότερη φορολόγηση πολύτεκνων οικογενειών.

• Τη δωρεάν ή με χαμηλό κόστος παροχή υπηρεσιών σε οικογένειες που αποφασίζουν να αποκτήσουν παιδί.

• Τη μείωση του απαιτούμενου αριθμού παιδιών ώστε να θεωρηθεί μια οικογένεια πολύτεκνη.

Τυπικά η δημογραφική κατάρρευση του ελληνικού πληθυσμού ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980, όταν οι γεννήσεις ανά έτος μειώθηκαν από τις 150.000 στις 100.000, φτάνοντας στο 2011 που για πρώτη φορά ο αριθμός των θανάτων ξεπέρασε αυτόν των γεννήσεων κατά περίπου 30 χιλιάδες. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά 370.000 άτομα. Η εισροή των μεταναστών συνέβαλε αρχικά στην ανακοπή της πτωτικής τάσης της υπογεννητικότητας (1991-2000), όπου οι μετανάστες στη χώρα αυξάνονταν κατά 6% ετησίως. Από το 2008 και μετά οι μεταναστευτικές ροές προς τη χώρα περιορίστηκαν, ενώ παράλληλα μέρος του ανθρώπινου δυναμικού και μάλιστα υψηλών δεξιοτήτων μετανάστευσε στο εξωτερικό («brain drain»), με την Ελλάδα να έχει την τρίτη θέση μετά την Κύπρο και την Ισπανία όσον αναφορά το ποσοστό των νέων που εγκαταλείπουν τη χώρα τους. Όλα αυτά είχαν αντίκτυπο και στην αλλαγή της ηλικιακής σύστασης της χώρας, με τον πληθυσμό άνω των 65 να τριπλασιάζεται από 7% που ήταν το 1960 σε 20% το 2015. Κατά συνέπεια η διάμεσος ηλικία, ηλικία που χωρίζει τον πληθυσμό σε δύο ισόποσες ηλικιακές ομάδες, από τα 31 έτη που ήταν το 1960, άγγιξε τα 43 το 2015.

Η μέση Ελληνίδα πλέον δεν γεννά δύο παιδιά, που στατιστικά απαιτούνται ώστε να φέρει στη ζωή μία κόρη που θα την αντικαταστήσει. Ο δείκτης γονιμότητας της μέσης Ελληνίδας έχει πέσει στα 1,3 παιδιά, όταν τη δεκαετία του 1960 βρισκόταν στα 2,3 παιδιά ανά γυναίκα, πάνω από το όριο αντικατάστασης γενεών (2,1 παιδιά ανά γυναίκα). Από τους κύριους παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση ενός τοκετού είναι το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού, η δαπάνη ενός τοκετού καθώς και η προσβασιμότητα στο σύστημα υγείας. Η οικονομική ύφεση ουσιαστικά εξέθεσε το μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας, το οποίο όπως εκτιμά η μελέτη της PwC θα συνεχιστεί στο μέλλον εάν δεν ληφθούν μέτρα αντιμετώπισής του.
Εξάλλου, πρόσφατη μελέτη π.χ. του Ινστιτούτου του Βερολίνου εκτιμούσε ότι ο πληθυσμός της χώρας μας θα μειωθεί στα 9,9 εκατομμύρια ως το 2030 και στα 8,9 εκατομμύρια ως το 2050 (8,3 εκατομμύρια, υποστηρίζουν οι πιο απαισιόδοξες μελέτες), σε σύγκριση με 10,7 εκατομμύρια περίπου σήμερα και 11,1 εκατομμύρια το 2009, προτού δηλαδή η «Μεγάλη Ελληνική Υφεση» αρχίσει να ξεδιπλώνεται, ενώ και η Eurostat αποφάνθηκε ότι το 2080 με 7,2 εκατομμύρια ανθρώπους η Ελλάδα θα βρίσκεται στο ναδίρ της ΕΕ.

Μαντικίδης Τάσος

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ (31.10.2018)

Για πρώτη φορά οι γεννήσεις στην Ελλάδα κάτω από το ψυχολογικό όριο των 90.000 παιδιών ετησίως

3 Οκτωβρίου 2018

Τα παιδιά των Ελλήνων

H ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι για πρώτη φορά οι γεννήσεις στην Ελλάδα έπεσαν κάτω από το ψυχολογικό όριο των 90.000 παιδιών – φυσικά οι θάνατοι είναι σταθερά πολύ περισσότεροι. Μιλάμε για την προαναγγελία του ιστορικού τέλους ενός λαού, αν δεν αλλάξει σύντομα κάτι..  

Όταν γεννήθηκα, το 1973, ήμουν ένα από τα 137.526 παιδιά εκείνης της χρονιάς. Ο γιος μου, που γεννήθηκε πέρυσι, είναι ένα από τα 88.533 παιδιά του 2017. Σχεδόν πενήντα χιλιάδες παιδιά λιγότερα με διαφορά μιας γενιάς. Αν θέλουμε να δούμε το πρόβλημα της χώρας σε μια εικόνα δεν χρειάζονται φωτογραφίες από τις διάφορες κρίσεις που σοβούν ανά την επικράτεια. Αρκεί να δούμε τον παρακάτω πίνακα που μαζί με άλλα στοιχεία (εδώ) έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Στατιστική Αρχή σήμερα, 1η Οκτωβρίου 2018: Οι καμπύλες γεννήσεων (μπλε) και θανάτων (κόκκινο) στην Ελλάδα.

Αυτός ο πίνακας δεν είναι μόνο μια ανησυχητική προβολή ενός δυστοπικού μέλλοντος –είναι η προαναγγελία του ιστορικού τέλους ενός λαού που σφράγισε με την παρουσία –και τη γλώσσα του– την ανθρώπινη Ιστορία. Ακούγεται βαρύ αλλά ίσως μόνο έτσι να καταφέρουμε να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος.

Δεν είμαι από αυτούς που συμβουλεύουν να μην τσακωνόμαστε για τα τρία μνημόνια, τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, τους «Καρανίκες», τις Πρέσπες, την παλιά και τη νέα διαπλοκή και να κοιτάμε μόνο το δημογραφικό. Πιστεύω ότι και αυτά αποτελούν στοιχεία του προβλήματος. Ότι οι κυβερνητικές πολιτικές και συμπεριφορές –τόσο διαχρονικά όσο και ειδικά τα τελευταία χρόνια– επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι βλέπουν τη ζωή τους και το μέλλον τους και καθορίζουν το πώς και πότε θα αποφασίσουν να φτιάξουν οικογένεια –αν είναι αρκετά τυχεροί στη ζωή τους και έχουν μια τέτοια επιλογή. Δεν είναι τυχαίο ότι το αρνητικό ρεκόρ γεννήσεων στην Ελλάδα καταγράφηκε πέρυσι (για πρώτη φορά κάτω από το ψυχολογικό όριο των 90.000, μείωση 4,7% σε σύγκριση με το 2016).

Οι σε αναπαραγωγική ηλικία νέοι συνεχίζουν να φεύγουν από τη χώρα για φτιάξουν το μέλλον -και τις οικογένειές τους- αλλού. Αλλά και οι περισσότεροι που μένουν, πνιγμένοι από ένα αίσθημα ματαίωσης, όλο και πιο δύσκολα μπορούν να διακρίνουν ένα στοιχειωδώς ευνοϊκό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κάνουν το ούτως ή άλλως δύσκολο βήμα να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί. Για όλους υπάρχουν ζόρια και απουσία προοπτικής, αλλά σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ ο χειρότερα φορολογούμενος Έλληνας είναι πλέον αυτός με δύο παιδιά (υπό την προϋπόθεση ότι είναι αρκετά τυχερός και έχει εισόδημα για να φορολογηθεί). Επαρκείς βρεφονηπιακοί σταθμοί, παρά τις διαβεβαιώσεις της Θεανώς, δεν υπάρχουν. Και η εργαζόμενη γυναίκα που επιλέγει να τεκνοποιήσει, ξέρει ότι ζήτημα να μείνει σπίτι με το μωρό για δυο-τρεις μήνες (στη Σουηδία η σχετική άδεια είναι 11 μήνες με δυνατότητα επέκτασης) και όλα αυτά εφόσον ο εργοδότης της είναι σχετικά γενναιόδωρος και δεν έχει ήδη διατυπώσει αόρατες ή και σαφείς απειλές σχετικά με τη διατήρηση της θέσης της. Ολα σχετίζονται.

Οι γυναίκες κάνουν σε μεγαλύτερη ηλικία παιδί, όταν νιώσουν μια κάποια ασφάλεια –το 2017 ο μέσος όρος σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ανήλθε στα 31,4 έτη. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο υπογονιμότητας αλλά και σε περισσότερες καισαρικές. Ναι, ξέρω ότι υπάρχει η επάρατος βιομηχανία «καισαρικών», αλλά όταν (το 2017) περισσότερες από 20.000 γεννήσεις γίνονται από μητέρες κοντά στα 40 και χιλιάδες άλλες από γυναίκες ακόμα μεγαλύτερες, είναι πολύ πιο πιθανό να είναι απαραίτητη καισαρική ώστε να μη ζοριστεί ο οργανισμός της εγκύου (ή, αν θέλετε, πολύ πιο εύκολο να πειστεί η έγκυος να μη δοκιμάσει τη βάσανο του φυσιολογικού τοκετού, συμφωνώντας στη λύση της καισαρικής τομής).

Όλα σχετίζονται. Λέμε ότι πρέπει να επενδύσουμε στην Παιδεία, να χτίσουμε σχολεία, να ανοίξουμε (ιδιωτικά) πανεπιστήμια. Ωραία όλα αυτά, αλλά για ποια παιδιά; Κινδυνεύουμε να γίνουμε μια χώρα που θα έχουμε καινούργιες αίθουσες χωρίς μαθητές να τις γεμίσουν. Το 2023 θα μπουν στα Δημοτικά της χώρας 12.000 λιγότερα «πρωτάκια» απ’ όσα εφέτος. Και η τάση βαίνει μειούμενη. Όλα σχετίζονται. ΑΕΠ, Άμυνα, Υγεία, καινοτομία, ψυχαγωγία, γλώσσα και λογοτεχνία, όλα έχουν να κάνουν με τους διαθέσιμους ανθρώπινους πόρους, για να το πούμε οικονομοτεχνικά. Αλλά και πιο υπαρξιακά, μιλάμε για το μέλλον το οποίο θα είναι ένα μέλλον όπου δεν θα υπάρχουν πολλοί για να το ζήσουν.

Όσο οι κυβερνώντες, οι σημερινοί που πιστεύουν ότι το αφορολόγητο για ένα ζευγάρι με δύο παιδιά μπορεί να είναι έξι χιλιάρικα τον χρόνο, αλλά και οι επόμενοι και οι μεθεπόμενοι, δεν κάνουν κάτι ριζικό ώστε να επαναφέρουν στους νέους αξίες και δεδομένα που χάθηκαν στον δρόμο –πρώτα στον δρόμο για τα πλούτη και τις καριέρες και έπειτα στον δρόμο για τη λιγότερη φτώχεια– τόσο η χώρα θα κινδυνεύει να θυμίζει εκείνη την καταπληκτική ταινία του Αλφόνσο Κουαρόν, «Τα Παιδιά των Ανθρώπων»… Έναν κόσμο χωρίς παιδιά.

Πάνος Παπαδόπουλος

Πηγή: Protagon.gr (1 Οκτωβρίου 2018)